Hiçbirimizin beklediği Şükran Günü tatili değildi.
İki hafta önce, 94 yaşındaki kayınpederim Melvin Zax diyalize girdikten sonra felç geçirdi ve New York’un batısındaki evinin yakınındaki bir hastaneye kaldırıldı.
Orada birkaç gün boyunca bir dizi testten geçti. Her testte Mel daha da tedirgin oluyordu. İşitme cihazları düzgün çalışmıyordu ve ne olduğunu anlamıyordu.
Meşgul bir hastanenin uğultusunun ortasında, Mel geceleri uyumuyordu. Hastanede yatan yaşlı yetişkinler için çılgına döndü, korkutucu ve çok yaygın bir deneyim.
Mel, iki gün boyunca acil serviste tutuldu; hastanenin normal odası yoktu. Hastaneler, akut personel sıkıntısının yanı sıra solunum yolu hastalıkları ve covid-19 kaynaklı vakalardaki artış nedeniyle sendeledikçe ülke genelinde benzer senaryolar yaşanıyor. Yaşlı Amerikalılar özellikle risk altındadır: Hakkında 5 acil servis ziyaretinden 1’i 60 yaş ve üstü kişiler tarafından yapılır.
Uzun süreli bakım seçeneklerinde devam eden bir kriz darboğaza katkıda bulunmuştur. Bazı yaşlılar, gidecekleri başka yer olmadığı için hastane odalarını gereğinden uzun süre işgal ediyorlar. Pek çok huzurevi ve evde bakım kurumu, yeterli çalışanı olmadığı için yeni hasta kabul etmiyor.
Kayınpederimin hastanesindeki personel sorunları aşikardı. Babası ilk kez hastaneye kaldırıldığında Montreal’de bir konferansta olan kocam defalarca aradı ancak saatlerce bir hemşireye veya doktora ulaşamadı. Bildiğimiz kadarıyla, Mel’in felç geçirme eğilimi hemen geçti, ancak net iletişim eksikliği bizde kalıcı şüpheler bıraktı. Sonraki saatlerde ve günlerde hemşireler onu ne sıklıkta kontrol etti? Testlerle ilgili kararlar nasıl alındı ve Mel’in ilerlemiş yaşı nasıl dikkate alındı?
Mel, 90 yaşına kadar yarı zamanlı çalışan ve zihinsel olarak keskin kalan seçkin bir psikologdu. Ancak onlarca yıldır şeker hastasıydı ve Eylül 2020’den beri haftada üç kez böbrek yetmezliği için meşakkatli bir tedavi olan diyalize giriyordu. Bir seanstan döndükten sonra telefonda kocama “Ben bir enkazım” derdi.
hakkında yazmıştım yaşlılar için diyalizve istatistikleri biliyordum: 85 yaş ve üzerindeki hastalar tedaviye başladıktan sonra ortalama iki yıl yaşıyor. Mel, 26 ay hayatta kalarak zaten şansları yenmişti. Hastane personeli onun ne kadar zayıf olduğunun farkına varıp tedavi ve test rejimlerini buna göre ayarladı mı?
Babasının yasal ve tıbbi vekaletnamesine sahip olan ve artık yanında olan eşime “geriatrist konsültasyonu isteyin” tavsiyesinde bulundum.
Hastanede yapılan hiçbir şeyin -elektrokardiyogramlar, CT taramaları, bir MRI taraması denemesi (Mel buna tahammül edemiyordu), bir kalp monitörü takma emrinin- Mel’in beklentilerini değiştireceğinden endişelendim. Ve giderek daha fazla tedirgin oluyordu, inliyor ve sıkıntılı gibi görünen kollarını iki yana açıyordu.
Hastane doktorlarının önerdiği bazı şeyler mantıklı gelmiyordu. Mel, geçen yıl yüksek kolesterol nedeniyle statinleri çıkarmıştı; bir hastane doktoru, başka bir felç riskini gerekçe göstererek onu ilaca geri verdi. Gerçekten bir fark yaratma şansı var mıydı? (Statin tedavisi tavsiye edilmez hayatın sonuna yaklaşan insanlar için.)
Felç geçirdikten altı gün sonra Mel, önceki bir hastanede yatışının ardından dört aydır yaşadığı huzurevine taburcu edildi. Tıbbi bakımı denetleyen birinci sınıf bir geriatrist ile iyi yönetilen bir yaşlılar yaşam kompleksinin bir parçası.
O geriatrist, Mel’in ölmek üzere olduğunu kabul eden ilk kişiydi. Nazikçe, kocama Mel’in hastanede gördüğü tüm müdahaleler nedeniyle tükenmiş olduğunu söyledi ve diyalizin durdurulmasını tavsiye etti. Merhametle, Mel’in muhtemelen terapiyi bitirdikten sonra bir veya iki hafta içinde öleceğini açıkladı.
Mel zar zor bilinci yerindeydi ve bu kritik noktada ne istediğini ifade edemiyordu. Ama kocam, babasının yaşama arzusunun vahşiliğini biliyordu. Doktora, “Bir diyaliz seansı daha deneyelim ve ne olacağını görelim,” dedi.
İşe yaramadı: Mel’in dolaşım sistemi, diyalizin devam etmesi için fazla tehlikedeydi. Sonraki birkaç gün içinde Mel’in altı torunu, üç oğlu ve eşleri onun yanında olmak için seyahat ettiler.
Kocam, darülaceze bakımı ayarlama zamanının geldiğini fark etti ve bir sosyal hizmet görevlisi, bunun neleri gerektireceğini açıklamak için bizimle görüştü. Bir yardımcının haftada birkaç kez Mel’i ziyaret edeceğini, ancak personel sorunları nedeniyle bunun kurulmasının birkaç gün süreceğini açıkladı. Bu arada ilerleyen günlerde bir hemşire gelirdi ve 7/24 bakımevini arayıp yardım isteyebilirdik.
Görünüşe göre, bir yardımcı asla gelmedi, ancak bakımevinin sağlık personeline erişimin gerekli olduğu ortaya çıktı. Yatakta yatarken Mel’in nefesi düzensizleşti ve göğsü inip kalktı. Teşvikimiz ile evde bir hemşire darülaceze aradı ve saat başı morfin verilmesi emri verildi.
Ertesi gün Mel huzurlu ama daha mesafeli görünüyordu. Odada bir gün önce olmayan bir sessizlik vardı. Darülaceze hemşiresi geldi ve Mel’in nefesinin birkaç saniyeliğine durduğunu gözlemledi. Bu duraklamalara ve uzamalarına dikkat edin, dedi bize. Birkaç saat sonra, nefesi yavaşlayıp sonra durunca dördümüz Mel’in yanına oturduk.
Şükran Günü’nden dört gün önceydi.
Bu şartlar altında tatil nasıl yapılır? Bir yandan, tüm aile uzun yıllar sonra ilk kez bir aradaydı. Ve yapılacak çok şey vardı: bir cenazeye ev sahipliği yapmak, bir haftalık Yahudi yas dönemini ayarlamak ve çeşitli durumlar için yemek hazırlamak. Şükran Günü dahil.
Öte yandan, az önce tanık olduklarımız hakkında düşünmek veya duygularımızı işlemek için çok az zaman vardı.
Mahallelerimizde Noel süsleri yükselirken ve tatil şarkıları radyo dalgalarını doldururken, şimdi yaptığımız şey bu. Mel’i hatırlamak Üzgün hissetmek. Hemen arkamızda ölümün gölgesini fark etmek. Ve Mel’in bunu isteyeceğini bilerek yeni yılda iyi yaşamaya karar vermek.
Cevaplanmasını istediğiniz sorular, bakımınızla ilgili yaşadığınız sorunlar ve sağlık sistemiyle başa çıkarken ihtiyacınız olan tavsiyeler hakkında okuyuculardan haber almak için can atıyoruz. İsteklerinizi veya ipuçlarınızı göndermek için khn.org/columnists adresini ziyaret edin.
Kaynak : https://khn.org/news/article/a-family-death-during-the-holidays-prompts-questions-and-reflection/